ایدز
ایدز (به انگلیسی: AIDS یا Acquired immune deficiency syndrome) به معنی نشانه های نقص ایمنی اکتسابی می باشد ،یک بیماری پیشرونده علاج نشدنی و قابل پیشگیری است ،این بیماری حاصل تکثیر ویروسی به نام اچ آی وی (Human Immunodeficiency Virus) در بدن میزبان است که باعث تخریب جدی دستگاه ایمنی بدن (معروف به نقص ایمنی یا کمبود ایمنی) انسان می گردد که خود زمینه ساز بروز عفونت های موسوم به فرصت طلب است که یک بدن سالم عموما قادر به مبارزه با آنهاست و در نهایت پیشرفت همین عفونت ها منجر به مرگ بیمار می گردد به طوری که بیماری سل عامل اصلی مرگ و میر در میان مبتلایان به ایدز در سراسر جهان است.
در سال 1981 هشت مورد وخیم از ابتلا به بیماری کاپوسی سارکوما، یکی از انواع خوش خیم تر سرطان که معمولا در میان افراد سالمند شایع است، در میان مردان همجنسگرای نیویورک گزارش شد.تقریباً همزمان با این موارد ، شمار مبتلایان به یک عفونت ریوی نادر در کالیفرنیا و نیویورک بالا رفت.با این که در آن زمان عامل شیوع ناگهانی این دو بیماری مشخص نشده بود ، اما معمولا از این دو واقعه پزشکی به عنوان آغاز ایدز یاد می کنند.در طی یک سال این بیماری بدون نام، گسترش زیادی داشت تا سرانجام در 1982 آن را ایدز نامیدند.
از سال 1988 به منظور افزایش بودجه ها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض ها اول دسامبر هرسال (برابر 10 آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شده است ،هر ساله برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته می شود.[1] ایدز معضلی پزشکی-بهداشتی است که ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن بسیار گسترده است. در سال 1996، سازمان ملل متحد ایدز را نه تنها به عنوان یک مشکل سلامتی مورد توجه قرار داد بلکه آن را یک مسئله بر سر راه پیشرفت بشری برشمرد.[8]بیش از 90 درصد موارد آلودگی مربوط به کشورهای جهان سوم و در حال توسعه است .ایدز در حال حاضر چهارمین علت مرگ و میر بشر می باشد که پیش بینی می شود تا سال 2010 مقام اول را از آن خود نماید.
مکانیسم تکثیرچسبیدن : خوشه های پروتئینی در سطح بیرونی ذرات ویروس، به دریافت کننده های پروتئینی سلول مقصد ملحق می شوند.
کپی ژن ها : اچ آی وی نمونه ای از اطلاعات ژنتیکی خود را کپی می کند.
تکثیر : ویروس این کپی از ژن ها را وارد دی ان ای (DNA) سلول میزبان می کند. وقتی سلول میزبان شروع به تکثیر می کند، بخشهای تشکیل دهنده اچ آی وی را نیز تکثیر می کند.
آزاد سازی : بخشهای تشکیل دهنده ویروس در نزدیکی جداره سلول جاسازی می شوند. آنها یک جوانه را تشکیل می دهند که از سلول جدا می شود و به یک ذره جدید اچ آی وی تبدیل می شوند.
پیشگیری
از آنجا که تاکنون واکسن و یا علاج قطعی برای این بیماری کشف نشده است و در آینده نزدیک نیز امکان پذیر به نظر نمی رسد مهم ترین راه مبارزه با این بیماری پیشگیری و آموزش است.
گزارش سال 2007 بانک جهانی در مورد ایدز در جنوب آسیا، شیوع بیماری ایدز را «شدید» اما «قابل پیشگیری» می داند.
برای پیشگیری از انتقال اچ آی وی، بهترین راه خودداری از برقراری رابطه جنسی با فرد مبتلا و یااستفاده از کاندوم های جنس لاتکس (نوعی پلاستیک) است.
ذرات با ابعاد اچ آی وی نمی توانند از کاندوم لاتکس عبور کنند و اگر به درستی و به طور منظم استفاده شوند شیوه کاملا موثری در کاهش خطر انتقال بیماری محسوب می شوند. هرچند تنها شیوه صد در صد موثر خودداری کامل از آمیزش جنسی با افراد مشکوک به داشتن رفتارهای پرخطر است.
معتادان تزریقی می توانند با خودداری از مصرف سرنگ های مشترک خطر ابتلا به اچ آی وی را کاهش دهند.
