دانلود رایگان کتاب مخزن الادویه pdf / عقیلی خراسانی
کتاب ارزشمند زیر شامل چهارده فصل است
فصل اول:در بیان دوا و غذا
فصل دوم:داروهای موثر،پادزهر و سم،مسهل و ملین و اقسام هر یک
فصل سوم:در بیان مزاج و اقسام آن و شناخت درجات آنها
فصل چهارم:راه شناختن ادویه ها و غذاهای گوناگون از راه تجربه و مقایسه
فصل پنجم:علت نظریات مختلف پزشکان درباره ماهیت و خواص ادویه
فصل ششم:چگونگی ساخت ادویه و روش نگهداری از آنها
فصل هفتم:در بیان اعمار بعضی ادویه مفرده
فصل هشتم:آداب طعام خوردن و نوشیدن
فصل نهم:در بیان احراق ادویه و تحصیص و تشویه
فصل دهم:شناخت کارکرد و ویژگیهای ادویه مفرده و خاصیتهای آنها
فصل یازدهم:در بیان برخی از اصطلاحات رایج طبی
فصل دوازدهم:در بیان اوزان طبی و هندی و اهل ایران و زیلی
فصل سیزدهم:در بیان برخی امور مربوط ب نجوم و طبیعیات
فصل چهاردهم:در بیان ادویه ب ترتیب حروف الفبا
مخزن الادویه کتاب عجیبی است. یا بهتر بگوییم باید گفت آئینه شگفتی است. این کتاب را باید به منزله آئینه تمام نمایی از روابط علمی میان ایران و هند به شمار آورد. انواع داروهایی که در کتاب معرفی شده اند نمونه جالبی از درهم آمیزی دانش گیاه داروشناسی ایران ( که خود مجموعه ای از دانش گیاه داروشناسی یونانی، سریانی، اروپایی و ایرانی است) با دانش داروشناسی هندی است.
علاوه بر قصد اصلی میر محمد حسین ازتألیف این کتاب که دست یافتن به دایره المعارفی از دانش گیاه داروشناسی عصر و زمانه خود است و در کنار استفاده اصلی از مخزن که معرفی انواع گیاهان دارویی ایران و شبه قاره است، مخزن الادویه می تواند مورد استفاده جامعه شناسان، زبان شناسان، علاقمندان تکوین دانش گیاه داروشناسی و البته مورخان پزشکی قرار گیرد. از این دید مخزن را می توان به دو بخش عمده تقسیم نمود. بخش نخست آن شامل سیزده فصل است که در آنها میر محمد حسین به گزارشی درباره انواع داروها، چگونگی تأثیر آنها، مزاج داروها، چگونگی شناسایی داروها از همدیگر، چگونگی به دست آوردن از گیاهان، چگونگی مصرف آنها، چگونگی وزن کردن داروها و مانند آن پرداخته و بخش دوم که بر اساس حروف الفبا به توصیف داروشناختی انواع داروها پرداخته است. بخش نخست مخزن خود دارای آگاهیها بسیار جالبی برای علاقمندان تاریخ پزشکی در ایران و سرزمینهای اسلامی است. در همین بخش فصلی وجود دارد که میر محمد حسین به گزارشی درباره پیوستگی دانش پزشکی و دانش ستاره شناسی پرداخته و از تأثیر پذیرفتن کانیها(جمادات)، گیاهان(نباتات)، و جانوران(حیوانات) از اجرام آسمانی سخن گفته است. بر اساس هستی شناسی گذشتگان ما، پزشک حاذق کسی بوده است که علاوه بر آگاهی از دانش پزشکی و داروشناسی، داروشناسی و گیاه داروشناسی و مانند آن از علوم دیگر شامل منطق، طبیعیات، هندسه، ستاره شناسی، احکام نجوم، موسیقی، پیش گویی (کهانت) و حساب نیز سررشته داشته باشد و بر همین اساس است که میر محمد حسین به طور مفصل به ربط دانش پزشکی و نجوم پرداخته است.
با کنار هم قرار دادن همه این موارد است که می توان از مخزن به عنوان دایره المعارفی از دانش پزشکی تا قرن سیزدهم هجری یاد کرد.
